Ove Løgmansbø "Enklawa"

Ove Løgmansbø „Enklawa”, Wyd. Dolnośląskie 2017, ISBN 978-83-271-5459-0, stron 400

Vestmanna. Niewielka miejscowość na Wyspach Owczych, gdzie wszyscy się znają i raczej nie mają przed sobą tajemnic. Tu nie dochodzi do zbrodni ani kradzieży, a i kontakty międzyludzkie, szczególnie wśród młodzieży, coraz częściej przenoszą się do Internetu. W poglądach politycznych Farerzy dzielą się na tych, którzy chcieliby pełnego uniezależnienia od Danii oraz tych, którzy wolą zachować stan obecny. W takich okolicznościach dochodzi do zaginięcia nastolatki. Jako ostatni Poulę Løkin widział Hallbjørn Olsen, były żołnierz, który obecnie para się pracami dorywczymi. Poszukiwana dziewczyna była koleżanką z drużyny piłki ręcznej jego szesnastoletniej córki, Ann-Mari. Sprawę szybko przejmuje duńska policja w osobie sierżant Katrine Ellegaard. Gdy ginie druga nastolatka, poczucie bezpieczeństwa i dotychczasowy spokój Vestmanny idą w zapomnienie...

Całkiem niedawno przez świat literacki przetoczyła się mała burza. Przed ukazaniem się trzeciej części trylogii Ove Løgmansbø, pisarza o polsko-farerskich korzeniach, okazało się, że autorem tym tak naprawdę jest Remigiusz Mróz. Jeden z najbardziej poczytnych twórców ostatnich kilku lat postanowił sprawdzić się w czymś nowym, dlatego też przyjął pseudonim i stworzył swoje alter ego: autora skandynawskich kryminałów, mieszkańca Wysp Owczych. Tajemnicy nie udało się utrzymać zbyt długo, Polonia na Farojach znalazła w książkach nieścisłości (np. kwestia pukania do drzwi, coś, co w społeczności Farerów nie występuje) i przeprowadziła własne śledztwo, docierając do prawdziwej tożsamości Løgmansbø. Przyznam, że sama miałam co innego na głowie i dość obojętnie podeszłam do tego, co się wówczas działo. A zarzucano autorowi, że podawanie się za mieszkańca Wysp Owczych nie było dobrym pomysłem; koncentrowano się na błędach w opisywaniu tamtejszych realiów, których nie mógł się nie ustrzec, pisząc zza swojego biurka, a nie na miejscu. A ja, jako że autora zwyczajnie lubię, a do jego twórczości podchodzę raczej bezkrytycznie (w końcu kto mi zabroni), postanowiłam po prostu przeczytać pierwszy tom serii, bez rozmyślania nad czymkolwiek, co związane z jej otoczką. I po pochłonięciu w oka mgnieniu pierwszych stu stron zamówiłam sobie w bibliotece drugą część (dobrze, że jestem pierwsza w kolejce, jest szansa, że długo nie będę musiała czekać).

Jeśli faktycznie w „Enklawie” są jakieś nieścisłości, no cóż, trudno, ja i tak nie wiem, jak wygląda Vestmanna i jej najbliższe okolice. Ale wydaje mi się, że jeśli miałabym sobie wyobrazić niewielką w sumie społeczność żyjącą na wyspie o dość surowym klimacie, to odpowiadałoby to temu, co przeczytałam. Moim zdaniem, odmalowanie nastroju wyspy wyszło autorowi bardzo dobrze. Atmosfera jest ponura, mroczna, posępna i ma się wrażenie obecności czegoś niepokojącego, czającego się za plecami. Mała liczba wiodących bohaterów powinna ułatwiać samodzielne rozwiązanie zagadki, a mimo to nie udało mi się przewidzieć zakończenia. Tym większe uznanie dla autora, że cały czas potrafi jeszcze zaskakiwać.

Frapująca jest dla mnie jeszcze jedna rzecz. W mojej opinii udało się Mrozowi „przekroczyć” samego siebie i stać się innym pisarzem. Przecież wiedziałam, czyją książkę czytam, miałam też egzemplarz opatrzony tym żółtym kółkiem, a mimo to ja naprawdę zapomniałam, że czytam Mroza. Dla mnie to była fabuła skandynawskiego pisarza. Tak po prostu. „Enklawa” jest dowodem na to, że Remigiusz Mróz ma jeszcze wiele w zanadrzu i że nie musi bazować na sprawdzonych schematach, by przyciągnąć czytelnika, zaangażować jego uwagę. On ciągle jest w stanie sprawiać, że mam oczy jak pięć złotych ze zdziwienia (a piszę te słowa świeżo po lekturze „Czarnej Madonny”, to dopiero jest szok). I tego zdania będę się trzymać.

Wyzwanie: „Grunt to okładka”.