Joanna Chmielewska "Życie (nie)całkiem spokojne"

Joanna Chmielewska „Życie (nie)całkiem spokojne”, Klin 2013, ISBN 978-83-62136-71-1, stron 368

Do tej książki życie dopisało smutną puentę. Ukazała się ona czwartego października, siódmego jej autorka odeszła. Nie w takich okolicznościach chciałam ją czytać. Zbiegły się dwa dojmujące odczucia: smutek i żal oraz śmiech (choć raczej przez łzy), bo o życiu Joanny Chmielewskiej, czasem równie zabawnym jak jej powieści, mogłabym czytać do upojenia, delektując się jej charakterystycznym stylem i porównaniami czy powiedzonkami, które chyba już na stałe weszły do języka, jeśli nie potocznego, to do mojego na pewno.

„Życie (nie)całkiem spokojne” jest skróconą wersją „Autobiografii”, której poszczególne tomy ukazały się w latach 1994-2008. Wydawca postanowił pójść na rękę tym, którzy nie mają możliwości przeczytania wszystkich części, zamieszczając sedno z nich w niniejszej publikacji. Tytuły rozdziałów odpowiadają tytułom tomów, dzięki czemu z łatwością można sięgnąć do właściwego, gdyby ktoś poczuł taką potrzebę.

Dla osoby, która czytała wszystkie tomy „Autobiografii” (w tym pierwsze trzy parokrotnie, patrz wspomniane wyżej upojenie  oraz uwielbienie dla Teresy, Lucyny i matki pisarki, a także jej samej), sięgnięcie po tę książkę było jak powrót do domu. Znane osoby, wydarzenia, fakty – świetna sprawa. Z trzech ostatnich rozdziałów pamiętałam mniej, bo odpowiadające im książki czytałam rzadziej i dużo szczegółów mi umknęło. Poza tym, im bliżej końca, tym robiłam się coraz bardziej przygnębiona w kontekście wzmianek o pogarszającym się stanie zdrowia oraz widocznego bólu po śmierci Alicji. Choć właściwie przecież one wcale nie odeszły, najpierw Alicja wyjechała do Szwajcarii, a Joanna teraz do niej dołączyła...

Ci, dla których będzie to pierwsze spotkanie z życiorysem Joanny Chmielewskiej, niech się nie zdziwią, że w obu wersjach sporadycznie pojawiają się konkretne daty. Za to dowiedzą się, w jakim stopniu fabuła niektórych powieści odzwierciedla rzeczywistość. Sporo też miejsca pisarka poświęciła mężczyznom swojego życia, swoim dzieciom; jest dużo o wakacyjnych wojażach, trochę o życiu domowym, a wszystko to uzupełnione o zdjęcia, których jak zwykle mi mało, tym bardziej że część z nich już znałam z poprzednich książek.

Joanna Chmielewska pisała kiedyś, że zdaje sobie sprawę z tego, że autobiografię powinno się pisać przed śmiercią, „ale skąd, na litość boską, mam wiedzieć, kiedy umrę?”. Przewrotność to losu, że „Życie (nie)całkiem spokojne” okazało się być jej ostatnią książką, pożegnaniem. A przy zdaniu kończącym nie ma kropki, pisarka postawiła ją siódmego października...

Książka bierze udział w wyzwaniu „Polacy nie gęsi”.