Joanna Sałyga "Chustka"

Joanna Sałyga, Piotr Sałyga „Chustka”, Znak 2013, ISBN 978-83-240-2101-7, stron 400

Nie czytałam bloga prowadzonego przez Chustkę. Nie słyszałam o niej wcześniej. Widziałam ją tylko na kontrowersyjnym według niektórych zdjęciu do kampanii 1 %, na którym była razem z Magdą Prokopowicz – tylko nie wiedziałam, że to ona. Magdy i Joanny nie ma już wśród nas...

„Chustka” jest książkową wersją bloga prowadzonego przez Joannę Sałygę od momentu postawionej jej diagnozy. Wcześniej pracowała w korporacji, wychowywała Synka, zajęć jej nie brakowało. Rak zmienił wszystko, choć paradoksalnie przyniósł też coś dobrego dla niej samej – niesamowitą miłość do i od najbliższych, którzy walczyli razem z nią. Pisze o tym nieraz: „dzięki Nim czas choroby stanowi najwspanialsze chwile mojego życia. pławię się w miłości. powtórzę więc raz jeszcze: chwilo, trwaj” (nie wiem, która strona, bo nie ma numeracji, do czego nie mogłam się początkowo przyzwyczaić, podobnie jak do zdań zaczynanych małą literą).

Całość zapisu walki jest równocześnie świadectwem miłości. Joannę otaczają wierni i oddani ludzie, matka, czyli Babcia B., Syn, zwany Giancarlem i Niemąż - potem „nie Niemąż” - Piotr. I przyjaciele. A wirtualnie – „czytacze” bloga, oddający dla niej krew w różnych częściach kraju.

Sam blog miał być dziennikiem pisanym dla Synka. Miał utrwalać codzienne chwile i przypominać szczegóły dla umiejscowienia w czasie ważnych rozmów, wydarzeń. Dla Joanny najważniejsza w wychowaniu była rozmowa. O wszystkim. Nie było dla niej tematów tabu. Tematem, o którym nie rozmawia się z dzieckiem, nie była też dla niej śmierć. Do swojego odejścia chciała go przygotować. To właśnie te momenty były dla mnie szczególnie poruszające. Jak tu wytrzymać, gdy sześciolatek mówi do matki, żeby nie płakała, że się nie poddają i dalej walczą? Serce się ściska, a łzy płyną strumieniem. Śmiech przez łzy wywoływały jego pytania i komentarze, naprawdę mądre dziecko, choć nie takiego dzieciństwa dla niego chciała.

Chustka chciała być przy dojrzewaniu Syna, chciała rozmawiać z nim o wyborze kierunku studiów, chciała zatańczyć na jego weselu w butach z metalowymi flekami. To były jej plany. Wierzyła, że się uda. Chciała żyć. To życie było zawsze najważniejsze, nie choroba, mimo że ta zdominowała te ostatnie chwile. Była pogodzona z losem; na pytanie: dlaczego ona, odpowiadała, że nie ma dobrej odpowiedzi, że widocznie tak miało być. Ja, czytając o jej zmaganiach, jednak je sobie zadawałam. Gdy kolejne wpisy informowały o postępie choroby, o przerzutach, zastanawiałam się, dlaczego to spotyka taką młodą, energiczną osobę? Dlaczego to dotyka kogokolwiek? Strasznie to niesprawiedliwe. „Chustka” mogła być dokumentem zwycięskiej walki, mogła dodawać sił innym, pokazywać, że można wygrać. Niestety tak się nie stało, „rakela” miała inne zamiary. Książka jest relacją z wyniszczającej choroby, ale przede wszystkim opowieścią o miłości, o świadomym umieraniu, o radości życia do końca.

Joanna Sałyga planowała założyć fundację dla osób, które wygrały z rakiem. Nie udało jej się. Fundacja jednak powstała, choć ma inne cele. Dąży do tego, by chorzy nie musieli cierpieć z bólu, żeby byli „zabezpieczeni przeciwbólowo”. Na blogu Chustka informowała o zwiększaniu dawek leków, ale jeszcze bardziej wstrząsające jest to, o czym mowa we wstępie, jak bardzo cierpiała w ostatnich dniach... Fundacja działa po to, by nikt już nie musiał przeżywać czegoś takiego.

„Chustka” zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Przejęła, wzruszyła, ale też rozbawiła; wywołała bunt i postawiła refleksje bez odpowiedzi. Chciałabym napisać, że dzięki niej bardziej doceniam to, co mam, ale wydaje mi się to jakoś nie na miejscu, bo Joanny już nie ma. Mimo że ona sama pisała; „mam myśl dla Was: cieszcie się tym, co macie. może być gorzej”, to jednak na razie jest mi przeraźliwie smutno.