Ida Fink "Podróż"

Ida Fink „Podróż”, W.A.B. 2012 (wyd. III), ISBN 978-83-7747-661-1, stron 200

W 1942 r. dwie młode Żydówki uciekają z małomiasteczkowego getta. Szansy na przeżycie upatrują w wyjeździe na roboty do Niemiec. Trafiają do obozu przejściowego dla robotnic przymusowych. Na swojej drodze spotkają różnych ludzi, a wraz z nimi poznają, co to znaczy prawdziwa nienawiść, obcość; co to jest szantaż, ale też bezinteresowna pomoc.

Ida Fink to polskojęzyczna pisarka pochodzenia żydowskiego. Urodziła się w Zbarażu. Miała 20 lat, gdy Niemcy napadli na Związek Radziecki. Z całą rodziną trafiła do getta, z którego wkrótce, razem z siostrą, uciekła. „Podróż” jest powieścią opartą na motywach jej życia.

„Podróż” jest także utworem, wobec którego człowiek staje bezradny. Znów przychodzi mu się zmierzyć z okrutną prawdą czasu wojny, znów musi uświadomić sobie w pełni, do czego zmuszani byli ludzie uznawani przez Hitlera za zbędnych. Dwie Żydówki, aby przeżyć, czy też raczej zwiększyć swoje szanse na przeżycie, bo przecież gwarancji nie było żadnych, jadą prosto w paszczę lwa, czyli do Niemiec do pracy. Posługują się fałszywymi dokumentami. Nie wiedzą, do kogo trafią, jakich ludzi spotkają. A łatwo nie było. Zagrożenie wyzwalało w ludziach różne instynkty i walcząc o własne życie, z łatwością poświęcali bezpieczeństwo innych. I nie nam to oceniać.

Trudno przychodzi mi zebrać myśli po tej lekturze. O wojnie napisano już bardzo dużo, sama w ostatnim czasie przeczytałam kilka książek z nią związanych. O powieści Idy Fink można powiedzieć, że pozornie napisana jest beznamiętnym, surowym językiem, który jednak bardzo mocno oddziałuje, powodując pełne napięcia przeżywanie losów bohaterek. Czuje się tę narastającą grozę ukrywania się i strachu, że za chwilę mogą zostać złapane. Niewielka objętościowo zawiera w sobie cały ładunek emocji tamtych zwyrodniałych czasów. I mimo że nie należy do książek łatwych, takie też należy czytać, by nigdy nie zapomnieć.