Hubert Klimko-Dobrzaniecki "Bornholm, Bornholm"

Hubert Klimko-Dobrzaniecki „Bornholm, Bornholm”, Znak 2011, ISBN 978-83-240-1499-6, stron 248

Bornholm. Wyspa, która zostaje w człowieku na zawsze. Na zawsze jest echem, w którym odbija się reszta świata. To tam splotły się losy dwóch mężczyzn.

Horst Bartlik jest nauczycielem biologii. Wiedzie nudny i jałowy żywot w boku niekochanej żony i dwójki dzieci. Wyjazd do pensjonatu odwiedzanego w dzieciństwie z rodzicami przywraca mu pewność siebie i wolę życia. Wraz z wybuchem II wojny światowej zostaje wcielony do armii i trafia na wyspę, gdzie jego zadaniem jest raportowanie o stanie przyrody. Ale znajdzie sobie też inne „rozrywki”.

Mężczyzna o nieokreślonym imieniu opowiada o swoich losach matce. Kobieta znajduje się w śpiączce; nie do końca wiadomo, czy słyszy, gdy syn za siebie i za nią dokonuje rachunku sumienia. Jego relacje z matką były i są skomplikowane. Powiedzieć o niej, że była zaborcza, to mało. W destrukcyjny sposób pojmowała troskę i opiekę, a w dorosłym życiu zainteresowanie problemami jedynego dziecka. Budziła moją odrazę i obawy o jej zdrowie psychiczne.

Dwóch mężczyzn, dwie narracje, każda inna, ale obydwie czytało się całkiem przyzwoicie. Autor jest filozofem i trochę obawiałam się egzystencjalnych wywodów nie do przebrnięcia. Na szczęście tak nie jest. Tutaj na pytania o sens istnienia bohaterów należy sobie odpowiedzieć samemu. Wydaje mi się, że mężczyźni dążyli do tego samego, ale każdy na swój własny sposób. W moim odczuciu najważniejsza dla nich była miłość i rodzina. Chociaż Horst pomylił miłość z seksem. Ta cielesna miała być drogą do tej duchowej, ale czy ścieżka ta przyniosła mu spełnienie?

W przypadku Bezimiennego, jak go nazwałam, mam wrażenie, że autor zdecydowanie przesadził. Nie mogę wyjaśnić, o co mi chodzi, ale to, co mu zafundował, było dla mnie zbyt dramatyczne. Nie wiem też, czy do końca zrozumiałam sens tych wydarzeń, a tym samym przesłanie całej powieści.

Czytając opis na okładce, można się było domyślić, co wspólnego mają ze sobą bohaterowie. Ale mimo wszystko, udało się pisarzowi wprowadzić mały element, którym poczułam się zaskoczona.

„Bornholm, Bornholm” było moim pierwszym – przypadkowym – spotkaniem z Hubertem Klimko-Dobrzanieckim. I nie ostatnim. Bo może fajerwerków nie było – ale to bardziej z tego powodu, że to książka nie do końca w moim guście, a nie że czegoś jej brakuje – ale czas na jej lekturze spędziłam całkiem przyjemnie, dobrze się ją czytało, historia mnie wciągnęła. Chętnie poznam inne powieści tego autora, zwłaszcza że polskiej literatury nigdy dość.     

Książka bierze udział w wyzwaniu Trójka E-PIK.
Zdjęcie okładki pochodzi ze strony www.lubimyczytac.pl.