Melanie Benjamin "Alicja w krainie rzeczywistości"

Melanie Benjamin „Alicja w krainie rzeczywistości”, Amber 2010, ISBN 978-83-241-3603-2, stron 328

Alicja jest zmęczona. Znużona byciem Alicją. Przez blisko 80 lat udawanie, że wciąż jest Alicją w Krainie Czarów, że kiedykolwiek nią była, mogło być męczące. Irytujące są też ciągłe pytania o to, dlaczego. Dlaczego sprzedała rękopis „Przygód Alicji w Krainie Czarów” Lewisa Carrolla? Dla niej on się tak nie nazywał, dla niej był panem Charlesem Dodgsonem. Wykładał matematykę w Christ College w Oksfordzie, gdzie ojciec Alicji był dziekanem. College zapewniał edukację i wychowanie religijne młodym mężczyznom, w tym także synom królowej Wiktorii.

Alicja urodziła się w 1852 r. jako druga córka i czwarte z dziesięciorga dzieci. Była upartym, krnąbrnym i pewnym siebie dzieckiem, które lubiło stawiać na swoim: „Nie miałam pojęcia, skąd to wiem; była to jedna z wielu pożytecznych informacji, jakie obecnie posiadałam. W wieku sześciu lat nie wiedziałam nic. Teraz jednak – już siedmiolatka – nie mogłam się wprost nadziwić, jaka się robię mądra” (str. 23).

Pan Dodgson był ceniony przez dziekana Liddella i dużo czasu spędzał z dziewczynkami, zabierając je na wycieczki czy pikniki. Jego pasją była fotografia. Alicja i jej starsza siostra, Ina, w pewien sposób rywalizowały o jego względy, ale to młodsza znalazła się na skandalizująco niepokojącym zdjęciu, które już na zawsze wpłynęło na życie dziewczynki, a później kobiety.

Inspiracją Melanie Benjamin była wystawa fotografii Lewisa Carrolla, czyli właśnie pana Dodgsona. Jej szczególną uwagę przyciągnęła podobizna Alicji, jej poza, ubiór i wyraz twarzy. Zaczęła się zastanawiać, jak ułożyły się jej losy. Prześledziła dokumenty i przekazy historyczne, a nam przedstawiła zbeletryzowaną opowieść o małej dziewczynce, która była impulsem do powstania jednej z najważniejszych książek dla dzieci, ciągle czytanej i na nowo odkrywanej.

Powieść skonstruowana jest w kilku przestrzeniach czasowych: jest Alicja jako małe dziecko, jako nastolatka i Alicja dorosła kobieta. Narracja każdej z nich nie jest linearna; bohaterka wraca wspomnieniami do tego, co przeszłe, nakładając to na czasy jej współczesne. Zakładam, że był to celowy zabieg autorski, ale nie przekonał mnie taki przebieg wydarzeń tym bardziej, że całość oparta jest na niedopowiedzeniach, półsłówkach i w zasadzie dopiero pod koniec dowiadujemy się, co tak naprawdę zaszło między Alicją, a tym starszym mężczyzną. Ale właściwie dalej nie wiemy nic, co wyjaśnia autorka w posłowiu.

Nie przeczę, sama historia bardzo mnie zaciekawiła, zwłaszcza że nie wiedziałam, iż Alicja w Krainie Czarów miała swój rzeczywisty wzorzec. Jednak w sposobie przedstawienia jej dziejów czegoś mi zabrakło, bo choć pisarce udało się oddać klimat czasów wiktoriańskich, to jednak mało w niej akcji, ikry, czegoś, co porywałoby od samego początku i utrzymałoby uwagę na takim samym, wysokim poziomie.