Bernard Lecomte "Tajemnice Watykanu"

Bernard Lecomte „Tajemnice Watykanu”, Znak 2010, ISBN 978-83-240-1389-0, stron 384

Watykan – najmniejsze państwo świata, siedziba najwyższych władz duchownych. Obywatelami Państwa Watykańskiego są w zdecydowanej większości osoby związane z Kościołem oraz Gwardia Szwajcarska. W tym państwie – mieście na przestrzeni wieków działo się dużo, od wydarzeń wyznaczanych naturalnymi procesami i procedurami, jak konklawe, kanonizacje, obchody świąt, po te, których wyznacznikiem były intrygi, dramaty, zbrodnie, ale też tajemnice. Watykan nigdy nie skłaniał się ku jawności, stąd też z pozoru sensacyjne doniesienia prasowe, rozdmuchane małą plotką, mogą być zwykłymi wydarzeniami dnia codziennego. Choć czy w takim miejscu istnieje coś takiego jak zwyczajność i codzienność charakterystyczna dla nas, zwykłych śmiertelników?

Bernard Lecomte jest autorem książki poświęconej Janowi Pawłowi II pt. „Pasterz”. W „Tajemnicach Watykanu” zajmuje się ostatnimi stoma latami dziejów Watykanu, ponieważ nie ma możliwości metodologicznych zbadania czasów odleglejszych, które dawałoby mu wykształcenie historyczne. Zaczyna snuć swoje wyjaśnienia od momentu rozwoju komunizmu i pisze o zaangażowaniu papieża Piusa XI w uregulowanie sytuacji kościoła katolickiego w Rosji po wybuchu rewolucji. Odnosi się do encykliki Piusa XI, która miała potępić nazizm i antysemityzm oraz wyjaśnia motywy jego postępowania w czasie II wojny światowej. Wyjaśnia, jaka była rola faszysty Mussoliniego w utworzeniu Państwa Watykańskiego. Na przykładzie dwóch braci przedstawia sytuację żydowskich sierot wojennych, ukrywanych w czasach okupacji przez rodziny chrześcijańskie. Pisze o przygotowaniach do Soboru Watykańskiego II i roli Świętego Oficjum, które miało również wpływ na sprawę księży robotników. Prezentuje udział Pawła VI w próbie uregulowania kwestii antykoncepcji w małżeństwie. Możemy się dowiedzieć, na czym polegała schizma Lefebvre’a , a także, jaka tajemnica kryła się za śmiercią Jana Pawła I. Wreszcie autor przechodzi do spraw bardziej nam bliskich, czyli tych dotyczących papieża Polaka. Pisze o jego stosunku do Solidarności; o tym, czyim wysłannikiem był Ali Agca, zamachowiec z 13 maja 1981 r. Wyjaśnia, na czym polegały kontrowersje wokół kanonizacji założyciela Opus Dei; wspomina o zagadce Całunu Turyńskiego; prezentuje sylwetkę „bankiera Pana Boga”; by na koniec zarysować sytuację i nastroje przed wyborem kardynała Ratzingera na następcę Jana Pawła II. 

Na uwagę zasługuje fakt, że książka Bernarda Lecomte’a jest pięknie wydana. Twarda okładka, śnieżnobiały papier, zdjęcie odcisku pieczęci jako wyróżnik każdego rozdziału i wreszcie frontowa fotografia, z jej kolorystyką i klimatem sugerującym istnienie czegoś ukrytego, sekretnego. Mam tylko jedno zastrzeżenie: zabrakło mi zdjęć – choćby najmniejszych – opisywanych pisarzy i dostojników kościelnych. Lubię wiedzieć, jak wyglądały osoby, o których czytam, a w trakcie lektury nie mam ochoty sięgać do encyklopedii czy Internetu.

Choć napisana przystępnym językiem, wobec nagromadzenia faktów, dat i nazwisk, wymaga jednak skupienia uwagi, żeby nie zgubić się w ich gąszczu. Co nie zmienia jednak faktu, że kolejne poufne kulisy wywołują coraz większą ciekawość i rozbudzają apetyt na więcej. Dobrze, że druga część już na mnie czeka.    

Książka bierze udział w wyzwaniu „Nie tylko literatura piękna...”