Magdalena Witkiewicz "Moralność Pani Piontek"

Magdalena Witkiewicz „Moralność pani Piontek”, Filia 2015, ISBN 978-83-7988-494-0, stron 348

Augustyn Poniatowski wyszedł na ludzi. Aż dziw, przy takiej mamusi jak jego, choć to ona założyła u zarania Gusiowych dziejów, że co jak co, ale w przypadku jej syna inna opcja absolutnie nie wchodzi w grę – wszak nazwisko zobowiązuje, a imię też wybrała mu nie byle jakie: takiego nie powstydziłby się żaden szlachcic, o królu to już nawet nie wspominając. Najpierw poświęciła mu trzy lata życia, by dbać o wszechstronny rozwój psychofizyczny potomka; potem zapewniła dziedzicowi miejsce w ekskluzywnym przedszkolu – gdzie ku jej rozpaczy, zrodziła się pierwsza nić porozumienia z tym Cyrylem Przebrzydłym, która z czasem, niestety, zacisnęła się mocniej – a potem to już wiadomo, tylko medycyna. Ukochany jedynak za nic miał jednak perswazje matki i rodzinną tradycję, i zamiast laryngologii, wybrał ginekologię. Toż ani matki nie zbada, ani tym bardziej jej koleżanek, bo jakże to tak...?

Teraz Augustyn czuje, że jeszcze trochę, a jego sukces wyjścia na ludzi zostanie zaprzepaszczony, jeśli choć odrobinę dłużej pomieszka z rodzicielką, tą piranią i harpią. A takiej zniewagi jak wyprowadzka Gertruda Poniatowska, de domo Piontek, nie przyjmuje do wiadomości, tym bardziej że syn – to dziecko przecież ledwie odchowane, nieistotne, że ponadtrzydziestoletnie – zamieszkuje z jakąś obcą dziewuchą, na pewno lafiryndą. A przecież Gusiowi należy się najlepsza partia, już jej, Gertrudy, w tym głowa.   

Po przejmującej „Pierwszej na liście”, Magdalena Witkiewicz powraca z lekką i sympatyczną komedią pomyłek. Jak sympatyczną, niech świadczy fakt, że przeczytałam ją w trzy godziny, a wcale się nie spieszyłam, bo też i spieszyć się nie chciałam. Są autorzy piszący tak, że światów i bohaterów przez nich stworzonych wcale nie chce się opuszczać, i bez żadnych wątpliwości Magdalena Witkiewicz zajmuje w tym zaszczytnym gronie miejsce na podium. I zawsze, przy każdej jej książce, zastanawiam się, jakim tajemniczym sposobem ona to robi, że już od pierwszych stron przywiązuje czytelnika do swoich postaci – one wzbudzają uczucia z kategorii tych przyjaznych lub wręcz przeciwnie, mogą na przykład irytować, ale jednak nie podchodzi się do nich obojętnie. O bohaterach można powiedzieć z całą pewnością jeszcze to, że są wyraziści; i dotyczy do każdego z nich, nawet tego, który pojawia się tylko gdzieś w tle – każdy wyraźnie zaznacza swoją obecność i charakter. Ale w sumie nie ma się czemu dziwić, bo taki talent autorki objawił się już w jej debiutanckiej powieści. Z „Moralnością Pani Piontek” nie mogło więc być inaczej. 

Gertruda Poniatowska, z moralności jednak bardziej Piontek, wzbudziła mój niekłamany zachwyt. Oczywiście, że cała jej kreacja może wzbudzać niechęć, ale ja ją polubiłam, choć chyba jasne jest, że jej zachowanie jeżyło włosy na głowie. Jej ingerencja, i towarzyszące temu motywacje, w każdą sferę życia męża i syna przedstawione zostały tak plastycznie, że naprawdę nic, tylko kibicować Romualdowi i Augustynowi w ucieczce gdzie pieprz rośnie – choć trzeba przyznać, że temu pierwszemu chodziło raczej o to, by to żona go rzuciła, bo przecież takiej kobiety, jak ona, się nie zostawia. Ale tak naprawdę dla swojej rodziny Gertruda zrobiłaby wszystko, łącznie z podarowaniem gwiazdki z nieba. A że modus operandi wybrała specyficzny, no cóż... I miała w sobie dużo ciepła, ale ono jakoś nie licowało z wizerunkiem arystokratycznej, dystyngowanej damy, który dla siebie przyjęła. Do takiej postawy wyjątkowo pasował atrybut, w jaki wyposażyła panią Piontek pisarka, czyli stale powiększana kolekcja szpilek. Płaski obcas? No w życiu! Aż sama nabrałam ochoty na jakiś zakup – choć szpilki mam tylko jedne, bo nie za bardzo umiem w nich chodzić (ale tańczyć, co ciekawe, już tak) – chyba najlepsze byłyby kwieciste, w stylu tych okładkowych.

Jak zwykle u Witkiewicz króluje zwyczajność ta, którą tak u niej lubię. Na pierwszy plan kolejny raz wysuwa się miłość i przyjaźń, jako najcenniejsze wartości, bez których życie byłoby mdłe i smutne. Całość aż kipi optymizmem i entuzjazmem, i przynosi niezbitą wiarę w to, że życie jest piękne, nawet jeśli czasami pokazuje się z tej gorszej strony.

Z humorystycznymi książkami Magdaleny Witkiewicz mam ten problem, że nie umiem napisać o nich tak fajnie, jak sama bym chciała, a przecież one na to zasługują. Ale chciałabym, żeby po moim tekście pozostało w Was przekonanie, że po „Moralność Pani Piontek” warto sięgnąć. Ona jest jak taki rozgrzewający kompres albo plasterek na duszę – bawi, wzrusza i zapewnia rozrywkę przez duże R, dzięki którym dusza może odpocząć, zrelaksować się i radośniej spojrzeć na świat.

Za możliwość przeczytania bardzo dziękuję Autorce.

Wyzwanie: "Polacy nie gęsi".