Monika Rebizant-Siwiło "Wrzosowiska"

Monika Rebizant-Siwiło „Wrzosowiska”, Replika 2014, ISBN 978-83-7674-208-3, stron 404

„Jesteś wiedźmą, mamusiu, a wiedźma to taka kobieta, która wie wszystko. A wiesz, kim byś była, gdybyś nie wiedziała nic?” Nie wiedziałam, ale szybko mnie uświadomiła: „Niewiastą, mamusiu. Zwykłą niewiastą!” (str. 214). Tak mała Natalia tłumaczyła swojej matce, Julii, dlaczego jest mądra i dlaczego ona sama też taka będzie, jak dorośnie. Ale rodzinne rozmowy pełne ciepła i zrozumienia odeszły w przeszłość, odkąd Natalia poznała skrywaną tajemnicę, dotyczącą jej przyjścia na świat. Mało tego, że wszystko, co było dla niej pewnikiem, runęło w gruzy; dowiedziała się również, że ciąży na niej klątwa, która dotyka wszystkich kobiet z jej rodu...

Jakub Zerfass jest młodym klerykiem, który na łożu śmierci swojej matki złożył jej przysięgę, że odda się Bogu w ziemskim życiu i już na wieczność, zostając księdzem. Jad sączony do jego uszu przez dewociejącą z dnia na dzień matkę, miał na niego ogromny wpływ i kto wie, jak potoczyłyby się jego losy, gdyby nie wybrany na spowiednika ksiądz Tobiasz. To on, kapłan z powołania, otoczył chłopaka prawdziwą opieką i miłością, a teraz zabiera go na wakacje na urokliwą Zamojszczyznę.

Jakie niespodzianki ma w zanadrzu przeznaczenie dla czworga bohaterów? Odpowiedź znajdziecie na kartach „Wrzosowisk” Moniki Rebizant-Siwiło. To jej trzecia książka, dwóch pierwszych nie miałam okazji czytać, ale o tej mogę powiedzieć tylko jedno - choć to nieładne słowo, ale żadne inne, bardziej składne, nie przychodzi mi do głowy: łał. Jestem pod wrażeniem, autorka stworzyła pochłaniającą sagę, od której ciężko było mi się oderwać. Jestem realistką twardo stojącą na ziemi, ale dość szybko porzuciłam sceptycyzm dotyczący magii i klątw, czyli tych elementów, które w fabule odgrywają niebagatelną rolę. Wsiąknęłam w historię, nie zastanawiając się nad jej podobieństwem do rzeczywistości i nie rozstrzygając kwestii, czy taka sytuacja miałaby szansę wydarzyć się naprawdę.

„Wrzosowiska” to powieść, której treść niełatwo mi było przedstawić, żeby nie zdradzić za wiele, bo od samego początku dzieje się bardzo dużo, z każdą stroną akcja się zagęszcza, pojawiają się kolejne tajemnice, a wszystko wydaje się bardzo istotne. Czytając, czułam napięcie, co będzie dalej, w jakim kierunku podąży wyobraźnia pisarki. Cała historia zaczyna się jeszcze w XVII wieku i tu należą się autorce wyrazy uznania za zgrabne wplecenie w powieść dziejów Zamościa. Zresztą z całej książki przebija miłość Rebizant-Siwiło właśnie do tego zakątka naszego kraju i jest ona zaprezentowana w taki sposób, że poczułam nieodpartą ochotę, by właśnie tam zawitać i oddać się zwiedzaniu. Dzięki lekturze nabrałam przekonania, że ten region naprawdę ma się czym pochwalić, a przede wszystkim odznacza się niesamowitym klimatem. Tak przynajmniej odebrałam te fragmenty, w którym pisarka przedstawia Puszczę Solską, Czartowe Pole czy ruiny starej papierni nad brzegiem Sopotu. Mroczny, przejmujący, raczej ponury i straszny, ale przez to nie wiedzieć czemu tak zachwycający i bardzo sugestywnie oddziałujący na wyobraźnię nastrój, to cecha specyficzna dla powieści.

Autorka zastosowała podział narracji: wydarzenia śledzimy z czterech perspektyw, dzięki czemu możemy wczuć się w myśli danej postaci, a każda z nich staje się mocno wiarygodna. Julia, Tobiasz, Natalia, Jakub, wszyscy są dopracowani w najdrobniejszych szczegółach. Ale ta pełna charakterystyka dotyczy nie tylko głównych bohaterów; również ci drugoplanowi są wyraziści i mogą wzbudzać określone emocje. Obok narracji bieżącej przenosimy się także do lat wojennych i muszę przyznać, że to chyba te rozdziały najbardziej przypadły mi do gustu i sprawiały największą przyjemność czytelniczą.

Możliwe, że wszystko, co napisałam, wyda Wam się bardzo ogólne. Nie było to celowe, nie wiedziałam tylko, jak opisać to, co mi w duszy grało w czasie lektury, żeby nie powiedzieć za dużo o fabule i bohaterach. Chciałam, żebyście poczuli się zaintrygowani i z ciekawością sięgnęli po „Wrzosowiska”. Moim zdaniem warto.   

Za możliwość przeczytania bardzo dziękuję Wydawnictwu Replika.

 Wyzwania: „Czytamy powieści obyczajowe”, „Grunt to okładka”, „Polacy nie gęsi”.