„Ja, Fronczewski”, Piotr Fronczewski w rozmowie z Marcinem Mastalerzem

„Ja, Fronczewski”, Piotr Fronczewski w rozmowie z Marcinem Mastalerzem, Znak Literanova 2015, ISBN 978-83-240-2632-6, stron 368

Jestem dzieckiem lat osiemdziesiątych. Moje dzieciństwo to m. in. piosenki z filmów o profesorze Ambrożym Kleksie, a rolę tę zagrał wspaniale Piotr Fronczewski. Potem była jeszcze jedna odsłona muzyczna aktora, czyli Franek Kimono i niezapomniany „King Bruce Lee karate mistrz”; tych piosenek w moim domu też się słuchało. Jednak dopiero z czasem pojawiła się większa świadomość Fronczewskiego jako aktora, choć z pełnym przekonaniem mogę stwierdzić, że sympatią darzyłam go od zawsze. Jako że nic się w tym względzie nie zmieniło, chciałam poznać go bliżej, a czy jest coś lepszego dla tego celu, niż wywiad-rzeka? Taką rozmowę przeprowadził Marcin Mastalerz.

Piotr Fronczewski przyszedł na świat w 1946 r. Jego dzieciństwo to Warszawa pełna gruzów, czuła matka - najlepsza przyjaciółka i trochę surowy, zapracowany ojciec. Z jednej strony grzeczny i ułożony chłopczyk, z drugiej uczeń, któremu z nauką nie było jakoś szczególnie po drodze. Swoją karierę – choć mocno dystansuje się on od tego określenia – zaczynał bardzo wcześnie, jeszcze jako dziecko, a szkoła teatralna była naturalną koleją rzeczy, bo nie miał na siebie innego pomysłu. Z aktorskiego „chleba” spróbował wszystkiego: sceny teatralnej, planu filmowego, estrady kabaretowej, grywał w Teatrze Telewizji i serialach; nagrywał płyty z piosenkami i był lektorem audiobooków. Razem z Mastalerzem kroczymy ścieżkami życia zawodowego i prywatnego aktora, od dzieciństwa i najwcześniejszych wspomnień po czasy obecne, które Fronczewski nazywa już starością. 

Tym, co najbardziej rzuca się w oczy w trakcie lektury, jest skromność i pokora aktora. Choć ma na swoim koncie mnóstwo fantastycznych ról i może mieć powody do dumy, nie ma w nim nic z kokieterii czy gwiazdorstwa. Mam zresztą wrażenie, że Piotr Fronczewski należy do pokolenia prawdziwych gwiazd, o których klasie świadczą dokonania sceniczne i wybitne kreacje aktorskie, a nie jedna, byle jaka rola. Fronczewski to marka, a tej nie osiąga się z dnia na dzień, idzie za tym solidna, ciężka praca. No właśnie, praca, to w tych kategoriach aktor traktuje swój zawód – nie widać u niego jakiegoś poczucia posłannictwa, misji, nie; on około osiemnastej wychodzi do teatru, tak jak inny człowiek wychodzi do biura. Owszem, każdy występ to dawanie z siebie wszystkiego, co się da, ale jak sam podkreśla, to tylko praca, a tak naprawdę to są trzy role, które uważa za najważniejsze w swoim życiu: Piotr Fronczewski mąż, syn i ojciec.

Nawet jeśli on sam mówi o tym z dystansem, to nie da się zaprzeczyć, że jego droga sceniczna przypadła na czasy świetności polskiego teatru. Wystarczy tylko wymienić kilka nazwisk, które przewinęły się w opowieściach snutych przez pana Piotra: Kazimierz Dejmek, Gustaw Holoubek, Erwin Axer, Maciej Englert, a w kabarecie Olga Lipińska czy Jan Pietrzak. Liczona w dziesięcioleciach aktywność zawodowa godna pochwały, choć jak już nadmieniłam, sam Fronczewski patrzy na to z wyraźnym przymrużeniem oka.

Oprócz skromności, warta podkreślenia jest szczerość aktora. A myślę, że był w tych rozmowach szczery prawdziwie, nie grał kogoś innego. Świadczyć może o tym pewien epizod z jego życia, o którym mówił wprost, bez owijania w bawełnę, bez wybielania się. Jest wobec siebie krytyczny, mówiąc: „Gdy staję przed lustrem, widzę gościa, któremu mam do powiedzenia właściwie tylko niemiłe rzeczy. Wydaje mi się, że mógłbym i powinienem być lepszy (...). Żyłem, pracowałem, kochałem, starałem się, a wyszło jak wyszło. Myślę po prostu, że mogłem być lepszym człowiekiem” (str. 325). I choć w innym miejscu padają takie słowa: „Jestem cały z niepewności. Z lęku. Różnych smutków, smuteczków, melancholii i zadumy” (str. 8), to jednak poczucia humoru raczej mu nie brakuje. Sądzę, że udało się Marcinowi Mastalerzowi ukazać złożoność charakteru i osobowości swojego rozmówcy.

„Ja, Fronczewski” to publikacja na jedno, ale wyjątkowe popołudnie. Piotr Fronczewski objawił mi się jako człowiek mądry, sympatyczny i ciepły, taki zwyczajny. Teraz wiem już trochę więcej, co myśli o świecie, co go dotyka, co jeszcze chciałby zrobić na polu zawodowym. Ta książka mnie nie zawiodła i uważam, że naprawdę warto znaleźć dla niej trochę czasu. Polecam nie tylko miłośnikom polskiego kina, ale wszystkim tym, którzy cenią sobie rozmowy z ludźmi mającymi coś do powiedzenia.    

Za możliwość przeczytania bardzo dziękuję Wydawnictwu Znak.