Stosik 8/2015

Sierpniowe nowości, w większości już zrecenzowane, prezentują się tak:

Anne Edwards "Maria Callas. Primadonna stulecia"

Anne Edwards “Maria Callas. Primadonna stulecia”, Znak 2015, ISBN 978-83-240-3876-3, stron 400. Premiera 07.09.2015.

W światowej historii sztuki byli i są tacy ludzie, których dokonań można nie znać, ale na pewno zna się ich nazwiska. Można nie być miłośnikiem opery, ale zakładam, że większości z nas nazwisko Marii Callas nie jest obce. Ze mną jest właśnie tak, na operze się nie znam, ale nie mogłam sobie odmówić okazji poznania bliżej jednej z jej największych gwiazd. Uwielbiam dobre biografie i na taką właśnie liczyłam. Nie zawiodłam się. Anne Edwards z nawiązką spełniła pokładane w jej publikacji nadzieje.

Małgorzata Klunder "Droga do Achtoty"

Małgorzata Klunder „Droga do Achtoty. Niziołkowie z ulicy Pamiątkowej”, Replika 2015, ISBN 978-83-7674-462-9, stron 400

„Drogą do Achtoty” wracamy do tętniącego życiem i ciepłem domu rodziny Niziołków. Pierwszy tom sagi pióra Małgorzaty Klunder – „Robert i Róża” – przedstawiał blisko pół wieku historii rodziny na tle barwnych i ważnych wydarzeń dziejowych; tom drugi zdecydowanie zwolnił, zamykając akcję w przeciągu dziewięciu miesięcy, jakie upływają od decyzji o ślubie do dnia jego zawarcia. Ela, najmłodsza latorośl Niziołków, wychodzi za Davida, syna bliskiego przyjaciela swojego ojca, Brendana ze Szkocji. Czas potrzebny na wszystkie przygotowania upływa dziewczynie na tęsknocie, studiach i pielęgnowaniu więzi rodzinnych. Szczególną uwagę koncentruje na swoim bracie, Janku, który pracuje jako wikariusz w jednej z poznańskich parafii, będąc pod opieką przychylnego mu proboszcza, ks. Tadeusza. Janek upodobał sobie niespotykane zbyt często działania, zwłaszcza jego katechezie w szkole daleko jest do takiej standardowej, dają jednak one znakomite rezultaty. Choć niektórych trzeba do nich przekonywać...

Edyta Świętek "Tam, gdzie rodzi się zazdrość"

Edyta Świętek „Tam, gdzie rodzi się zazdrość”, Replika 2015, ISBN 978-83-7674-457-5, stron 320

Pozory. Jak bardzo czasem chcemy w nie wierzyć. Pozornie wydaje się, że w życiu rodziny Hajdukiewiczów wreszcie zapanował upragniony spokój. Ich prześladowca zginął, więc może teraz będą spać bez obaw. Daria wyszła za mąż za Marka, a Darek przygotowuje się do operacji, która może mu pomóc pokonać kalectwo po przeżytym wypadku. Ale tylko z wierzchu wszystko wygląda tak pięknie. Daria i Marek nie potrafią ze sobą porozmawiać o tym, co tak naprawdę ich łączy: jedno i drugie jest przekonane, że dla współmałżonka ślub był jedynie transakcją handlową. Młody Lesner uważa, że panna Hajdukiewicz poślubiła go wyłącznie dlatego, że należało okazać wdzięczność za pomoc rodzinie, że czuła się zobowiązana. On tymczasem za nią szaleje, ale myśli, że jego szczęście ma termin trwania, że Daria w końcu odejdzie. Jego strach przeradza się w paranoidalną zazdrość, czym zatruwa dziewczynie życie. Ta tymczasem musi sobie radzić nie tylko z wyrzutami sumienia po zatajeniu prawdy o śmierci wroga rodziców i braci; jakiś czas później pojawiają się pierwsze oznaki tego, że koszmar jeszcze się nie skończył, że jest ktoś, kto nie spocznie, dopóki nie weźmie pomsty na Hajdukiewiczach.

Anna Moczulska "Bajki, które zdarzyły się naprawdę"

Anna Moczulska „Bajki, które zdarzyły się naprawdę. Historie słynnych kobiet”, Znak Literanova 2015, ISBN 978-83-240-2748-4, stron 240

Że historia może być pasjonująca, wcale nie trzeba mnie przekonywać, bo to już odkryłam i wiem. Że na kartach jej dziejów łatwo znaleźć biografie, które można przedstawić jako pociągającą powieść czy znakomity scenariusz filmowy, tego również mam świadomość. Wreszcie jestem także przekonana, że w każdym wieku żyły kobiety, które godne są zapamiętania, których losy warto przybliżać szerokiemu gronu. Tak więc, obok ulubionych epok, mam też ukochaną materię w całej światowej historii; jest nią właśnie kobieca perspektywa, rola, jaką niewiasty odgrywały w świecie kultury czy polityki i władzy. Każda publikacja zahaczająca o ten motyw budzi mój niekłamany entuzjazm, i tak też było z książką Anny Moczulskiej, autorki bloga „Kobiety i Historia”, którego wcześniej nie znałam, ale czym prędzej nadrobiłam to niedopatrzenie. W tytule słowa kluczowe, czyli „historie” i „kobiety”, a jakby tego było mało, to jeszcze „bajki” – takie zestawienie nie mogło ujść mojej uwadze.

Aleksandra Szarłat "Prezenterki"; Łukasz Maciejewski "Aktorki"

Łukasz Maciejewski „Aktorki. Spotkania”, Świat Książki 2015, ISBN 978-83-8031-253-1, stron 400

Opis wydawcy: 

Portrety jedenastu wybitnych aktorek to nie tylko wnikliwy opis ról i zawodowych osiągnięć bohaterek, ale również wspaniała kronika polskiej kultury z perspektywy jej najbardziej fotogenicznych symboli, w której znalazło się miejsce na wdzięk, ironię, uśmiech i suspens. Dzięki opowieściom bohaterek, poznajemy zapachy i klimat międzywojnia, smutek stalinizmu i komunizmu, a także kontrastujące ze sobą kolory transformacji. Wewnątrz spraw wielkiej wagi stale rozgrywają się prywatnie i sceniczne melodramaty, sensacje, a nawet kryminały, a nieuchwytne dotąd ikony polskiego kina i teatru podczas lektury stają się członkami naszych rodzin. „Aktorki” Łukasza Maciejewskiego to znakomicie napisana, nostalgiczna i dowcipna książka o czymś pozornie nieuchwytnym - fenomenie aktorstwa.

Agnieszka Krakowiak-Kondracka "Cudze jabłka"

Agnieszka Krakowiak-Kondracka „Cudze jabłka”, Wyd. Literackie 2015, ISBN 978-83-08-06002-5, stron 292. Premiera 27.08.2015.

Ewa i Marek żyli jak w kokonie szczęścia. On rozwijał swoją firmę, dzięki czemu pieniędzy im nie brakowało. Ona zajmowała się ich jedenastoletnią córką, Polą, i dbała o dom. Dziewczynka chodzi do prywatnej szkoły, trenuje pływanie i jest w tym coraz lepsza. Razem z rodzicami często wyjeżdża; wakacje i ferie gdzieś w ciepłych krajach to dla rodziny Dragonów coś oczywistego. I nagle ten sielski obrazek okazuje się równie nietrwały jak bańka mydlana. Interes, nad którym pracował Marek, a który miał im przynieść jeszcze większą fortunę, nie dochodzi do skutku, a przez kilka błędnych decyzji do drzwi puka komornik. Muszą wyprowadzić się ze swojego luksusowego mieszkania i przeczekać najgorsze w domku jej rodziców na wsi. Ewa postanawia znaleźć pracę, choć wie, że już na wstępie niewiele ma do zaoferowania: wymarzonej psychologii nie skończyła, doświadczenia nie ma żadnego, bo nigdy nie pracowała. Ani jej jednak w głowie się poddawać. Martwi się tylko tym, że jej relacje z Markiem, tak mocne kiedyś, coraz bardziej się rozluźniają. Czy uda im się wyjść z tego kryzysu bez szwanku?

Patrycja Gryciuk "450 stron"

Patrycja Gryciuk „450 stron”, Czwarta Strona 2015, ISBN 978-83-7976-315-3, stron 416

Wiktoria Moreau imała się w życiu różnych zajęć, ale tak naprawdę dobrze umie robić tylko jedno: pisać. Gdy zasiada przed komputerem, czuje, że jest w swoim żywiole, w świecie, który daje jej spełnienie. Jej książki cieszą się ogromną popularnością w każdym kraju, w którym są wydawane, i właśnie ma się ukazać następna. „Na dnie” jeszcze długo przed premierą stała się bestsellerem, czekają na nią miliony czytelników spragnionych nowej odsłony ukochanej pisarki.

Tymczasem zupełnie niespodziewanie Wiktoria zostaje posądzona o plagiat, co jest o tyle niezrozumiałe i zaskakujące, że przecież książka jeszcze nie wyszła drukiem, skąd więc oskarżający ją ludzie wiedzieli, czego dotyczy treść? Jakby tego było mało, zostaje wplątana w śledztwo nowojorskiej policji, która z rzeki Hudson wyławia kolejne zwłoki, zupełnie jak w powieści Larsa Washingtona, najpoczytniejszego autora kryminałów w Ameryce. Oprócz dochodzenia, zbrodnie te skutkują znakomitym efektem marketingowym.

Natasza Socha "Rosół z kury domowej"

Natasza Socha „Rosół z kury domowej”, Pascal 2015, ISBN 978-83-7642-558-0, stron 304

Wiktoria jest perfekcyjną panią domu. I nie ma w tym stwierdzeniu ani grama przesady – zna domowe sposoby na każdy rodzaj zabrudzenia; urządza przyjęcia tematyczne lub kolorystyczne; idealnie nakrywa stoły, w czym pomocna jest miarka krawiecka, bo to dzięki niej zachowuje wymaganą odległość między talerzami a sztućcami. Rodzaje garnków także nie mają przed nią żadnych tajemnic, a w chwili gdy rozważa zalety chińskiego parownika bambusowego, jej mąż Tymon oznajmia, że odchodzi i wspaniałomyślnie proponuje jej na otarcie łez dwadzieścia procent wartości domu, bo przecież ona na niego nie zarabiała.

Katarzyna Kołczewska "Wbrew sobie"

Katarzyna Kołczewska „Wbrew sobie”, Prószyński i S-ka 2015, ISBN 978-83-8069-017-2, stron 760

Życie jak z bajki. Tak Ewelina Rajska mogłaby podsumować swoją egzystencję. Jest docenianym chirurgiem, cieszącym się względami u szefa, a prywatnie żoną rzutkiego biznesmena Adama. Finansowo mogą sobie pozwolić na wszystko, a do pełni szczęścia brakuje im już tylko dziecka. Choć i to marzenie w najbliższym czasie ma się wreszcie ziścić.

Ale w tym jednym przypadku, na którym tak im zależało, nie ma szans na happy end i Rajskich dotyka tragedia śmierci nienarodzonego dziecka. Ewelina nie może się z tym pogodzić. Im więcej czasu mija, tym według niej jest gorzej. Wszyscy jej mówią, że musi wziąć się w garść, a ona nie potrafi i nie chce. Swoich najbliższych: Adama, matkę i starszą siostrę zaczyna traktować jak największych wrogów, bo nie chcą dzielić jej bólu. W końcu podejmuje decyzję o rozwodzie, ale nic nie idzie po jej myśli. Do tego poznaje skrywane dotąd rodzinne tajemnice, które każą jej inaczej patrzeć na swoją przeszłość i zmienić nastawienie do życia. Ale czy jest jeszcze na to czas? A może przegrała już wszystko?

Thomas Goetz "Cudowny lek"

Thomas Goetz „Cudowny lek. Robert Koch, Ludwik Pasteur i prątki gruźlicy”, Znak Literanova 2015, ISBN 978-83-240-2727-9, stron 384

W dzisiejszych czasach co jakiś czas pojawiają się utrzymane w alarmujących tonie informacje o zagrożeniu kolejną epidemią: ptasia grypa, świńska grypa, SARS, MERS czy inne. Trwa to jakiś czas, a potem znowu cisza. Przyzwyczailiśmy się myśleć, że jesteśmy raczej bezpieczni, a w razie czego mamy przecież lekarstwa, szczepionki i odpowiednie procedury. Niełatwo jest więc sobie wyobrazić ten okres w dziejach świata, gdy jedna z chorób była tak powszechna, że aż zwyczajna i gdy nikogo nie szokowała jej skala. Tym schorzeniem była gruźlica – suchoty, które doczekały się nawet swojej romantycznej wersji – która przetrzebiała dziewiętnastowieczne społeczeństwo: w Wielkiej Brytanii „odpowiadała aż za jedną czwartą wszystkich zgonów. W Stanach Zjednoczonych była główną przyczyną śmierci, a w miastach niemieckich zajmowała drugie miejsce na liście największych zabójców po chorobach układu pokarmowego” (str. 10). Zagrożenie zgonem spowodowanym przez gruźlicę było wszechobecne i jednocześnie bardzo uniwersalne, bo dotykało przedstawicieli każdej grupy społecznej, biednych i bogatych, ludzi w każdym wieku. Nie było na to ratunku, bo skutecznego lekarstwa na gruźlicę po prostu nie wynaleziono. Co nie znaczy, że nie próbowano. I właśnie o czasach odkryć w dziedzinie medycyny XIX wieku pisze Thomas Goetz, syn lekarza, brat lekarki, wielbiciel Sherlocka Holmesa, literackiej postaci ważnej także dla niniejszej opowieści.

Danuta Noszczyńska "Harpia"

Danuta Noszczyńska „Harpia”, Prószyński i S-ka 2014, ISBN 978-83-7961-043-3, stron 336

Adela, zwana w skrócie Adą, właśnie porzuca kolejnego faceta. Dobrze wiedział, jakie są zasady, na czym opiera się związek z nią, i co? I śmiał jej stawiać jakieś warunki? Co to, to nie; warunki to może stawiać ona, Adela, bo sporo ją kosztowało, żeby poukładać sobie życie oraz relacje ze światem i ludźmi. Obiecała sobie kiedyś, że nie da się skrzywdzić, że nie będzie przywiązywać się do innych, i to właśnie robi. Jest właścicielką galerii ze starymi przedmiotami i nawet z podwładną Olgą dąży do utrzymywania zależności jedynie służbowych, choć nie zawsze się udaje. Zwłaszcza teraz, kiedy wokół Strychu zaczynają się dziać dziwne rzeczy – dziwne odwiedziny i głupie pytania o to, kto kupił koguta. Na dodatek w życiu Ady dość niespodziewanie pojawia się nowy mężczyzna i bezczelnie... ją całuje. Ada czuje, że chyba musi jeszcze raz przemyśleć swoje zasady.

Marcin Ciszewski "Wiatr"

Marcin Ciszewski „Wiatr”, Znak Literanova 2014, ISBN 978-83-240-2508-4, stron 400

Jakub Tyszkiewicz nie potrafi powiedzieć, jak to się dzieje, ale czuje, że swoją żonę Helenę kocha z każdym dniem coraz mocniej. I tak właściwie to ostatnie chwile starego roku i pierwsze nowego chciałby spędzić tylko z nią. Wcale nie ma szczególnej ochoty na imprezę na Kasprowym Wierchu, zwłaszcza że poza swoim partnerem Staszkiem Krzeptowskim nikogo nie zna, więc jaką ma gwarancję, że towarzystwo przypadnie sobie do gustu i zabawa będzie udana?

Remiugiusz Mróz "Horyzont zdarzeń. Parabellum 2"

Remigiusz Mróz „Horyzont zdarzeń. Parabellum 2”, Erica 2014, ISBN 978-83-64185-20-5, stron 312

Gdy Christianowi Leitnerowi udaje się wrócić do przytomności, dociera do niego, w jakim położeniu się znalazł. Budzi się pod swoim biurkiem, związany, z bólem głowy, w którą najprawdopodobniej dostał popielniczką. Ci, na których tak mu zależało, a zwłaszcza ta – Maria i Staszek, dla Niemca Gina von Donnersmarck i Gottwin Stöxen – uciekli. Christian ani myśli tego tak zostawić, wie, że musi ich ścigać, by zmazać gorycz upokorzenia. Ale nie tylko o to mężczyźnie chodzi, Maria wzbudza w nim uczucia, do jakich nie nawykł.

Joanna Opiat-Bojarska "Słodkich snów, Anno"

Joanna Opiat-Bojarska „Słodkich snów, Anno”, Filia 2014, ISBN 978-83-7988-007-2, stron 392

Anna Rogozińska doskonale wie, czego chce. Wyznaczyła sobie jasny cel i prze do niego konsekwentnie. Na razie pracuje w lokalnym, poznańskim paśmie telewizyjnym, ale chce sięgać wyżej – ma pełną świadomość, że w ogólnopolskiej redakcji poradziłaby sobie bez najmniejszych problemów. Teraz prowadzi swoje dziennikarskie śledztwo –umiera młoda kobieta, lekarze orzekają, że wszystko z jej zdrowiem było w porządku, gdy tymczasem jej siostra twierdzi, że chorowała na raka. W aferze przewijają się nazwiska dwóch lekarzy; trzeci zgodził się porozmawiać z Anną, ale nie zdążył, został zamordowany. Wkrótce później Rogozińska dostaje wiadomość mailową od mężczyzny ukrywającego się pod literami B. K. Annie w rozwiązywaniu zagadki i ogarnięciu podsyłanych tropów pomaga kolega po fachu, Łukasz. Dawny znajomy ze studiów miałby chęć na poważniejszy związek, ale nie jest jedyny w życiu Anny. Czy wspólna praca zbliży ich do siebie, czy może jednak kobieta postawi wszystko na jedną kartę i wybierze karierę?

Literackie podróże w czasie i przestrzeni (S. Koper, A. Tarkowska, M. Barbasiewicz)

Aleksandra Tarkowska „Gdańsk między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918-1939”. Dom Wydawniczy Księży Młyn 2010, ISBN 978-83-7729-006-4, stron 136

Opis wydawcy:

Gdańsk między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918-1939 ukazuje nadmotławski gród w bardzo ważnym dla niego momencie historycznym. W 1920 roku, z woli zwycięskich mocarstw i pod protektoratem Ligi Narodów, powstało Wolne Miasto Gdańsk. Jego mieszkańcy byli obywatelami miasta-państwa, mającego swój sejm, senat, herb, flagę, hymn i walutę. Mówili o sobie – Danziger, co oznaczało, że są stąd i nie wyobrażają sobie, by mogło być inaczej.

Książka w ciekawy i niebanalny sposób przybliża Czytelnikowi historię miasta, jego kulturę, gospodarkę i życie codzienne. Aleksandra Tarkowska – licencjonowana przewodniczka po Gdańsku – zaprasza na fascynujący spacer ulicami miasta z tamtych lat. Czytelnicy będą mogli zajrzeć do portu i gdańskich stoczni, pójść do kina i teatru, odpocząć w jednym z nadmorskich kąpielisk, posłuchać chorałów carillonów, wysłać pocztówkę z pozdrowieniami, a nawet pokrzepić się kieliszeczkiem mocnego Machandla w jednej z licznych tawern.

Katarzyna Puzyńska "Więcej czerwieni"

Katarzyna Puzyńska „Więcej czerwieni”, Prószyński i S-ka 2014, ISBN 978-83-7961-027-3, stron 560

Weronika Nowakowska zaczyna się zastanawiać nad swoją relacją z Danielem Podgórskim. Niby wszystko jest w porządku, ale mężczyzna zaczyna ją już jakoś drażnić. Tak szybko jej się znudził? A może jest dla niej za dobry i to ona wybrzydza? Powoli nabiera przekonania, że sama nie wie, czego chce. Postanawia zająć się pracą, aby odciążyć myśli od spraw prywatnych. Chce założyć szkółkę jeździecką, dlatego wpada na pomysł kontaktu z właścicielem ośrodka wypoczynkowego Słoneczna Dolina i transakcji wiązanej.

Patrycja Bukalska "Sierpniowe dziewczęta'44"

Patrycja Bukalska „Sierpniowe dziewczęta’44”, Trio 2013, ISBN 978-83-7436-327-3, stron 308

Wydawać by się mogło, że o Powstaniu Warszawskim napisano i powiedziano już wszystko. Ja jednak uważam, że wcale tak nie jest. Myślę, że uczestniczenie w nim, jego przeżycie było doświadczeniem tak indywidualnym, tak jednostkowym – mimo, oczywiście, podobieństwa losów – że dopóki żyją jeszcze Powstańcy, nadal jest o czym pisać. A gdy ich już zabraknie, powinniśmy dbać o ich wspomnienia, o to, by ich świadectwa zachowały się dla przyszłych pokoleń, by pamięć o ich zrywie, niezależnie od jego oceny, przetrwała w narodzie. Bo pamięć to tożsamość.