Katarzyna Bonda "Lampiony"

Katarzyna Bonda „Lampiony”, Muza 2016, ISBN 978-83-287-0383-4, stron 640

Źle się dzieje w Łodzi. W mieście coraz częściej dochodzi do pożarów i wybuchów. Bezpiecznie nie mogą się czuć ani bezdomni, ani tym bardziej cudzoziemcy. Na mieszkańców kamienic złym okiem łypią czyściciele i inni chętni, by wyłudzać majątki. Kto wie, czy w mieście nie pojawili się także prawdziwi terroryści. To wszystko ma ogarnąć Sasza Załuska, profilerka, którą jako cywila przyjęto do pracy w gdańskiej policji. Wątki się mnożą, sprawa coraz bardziej się komplikuje, zamiast rozjaśniać i prowadzić do złapania winnych. Życie prywatne Saszy również dalekie jest od ideału, ale z alkoholem nadal wygrywa.

Troszkę się naczekaliśmy na trzeci tom tetralogii kryminalnej Katarzyny Bondy z profilerką jako bohaterką wiodącą. Tytuł znaliśmy od samego początku; od jakiegoś czasu było wiadomo, że scenerią wydarzeń, po podlaskiej Hajnówce w „Okularniku”, będzie Łódź; apetyt zaostrzyła jeszcze okładka. I wreszcie jest, pojawił się, można czytać. Zaczęłam i przepadłam, poświęcając „Lampionom” pewien wrześniowy weekend. Odłożyłam, zaczęłam rozmyślać, jak zbudować recenzję i na co zwrócić uwagę, i oto zaczęły się schody. Już wyjaśniam, dlaczego.

Patrząc z czysto technicznego punktu widzenia, to nadal jest ta dobrze mi znana Bonda. Książkę, mimo jej rozmiarów, czyta się błyskawicznie i po prostu świetnie. Mnie nie przeszkadza to, co czasami jest autorce wytykane, czyli że jej książki są trochę „przegadane”. Jednak tym razem nie do końca mi to odpowiadało. Chyba z dwóch powodów. Pierwszym jest to, że na tle mocno rozbudowanych wydarzeń w nieznacznym stopniu zaistniała sama Sasza. Albo mówiąc inaczej: za mało było Saszy w powieści o Saszy. Przynajmniej ja to tak odebrałam. Odniosłam wrażenie, że to Załuska była tłem, a nie planem pierwszym. Można powiedzieć również tak, że „Lampiony” mają inną, główną kobiecą bohaterkę – jest nią Łódź. Tu trzeba autorce oddać sprawiedliwość, że miasto w jej ujęciu żyje i pulsuje nieustającym rytmem. Ale nie mogę nie wspomnieć jeszcze o tym, jak dramatycznie skończył się „Okularnik”, a co za tym idzie – chyba nie będzie przesadą, jeśli napiszę, że to na wątek Ducha czekałam się najbardziej. A gdy już przyszło co do czego – bo na wyjaśnienia pisarka kazała trochę poczekać, pierwsze strony poświęcając czemu innemu – zastosowane rozwiązanie wydało mi się takie... zwyczajne. Niby się cieszyłam, ale nie wiem, czy nie zabrakło mi czegoś bardziej „walącego” po emocjach.

Drugi powód, związany właśnie z tą nikłą obecnością Saszy, wiąże się z zagadką, nad którą pracuje profilerka. Tu z kolei muszę się znów odwołać do drugiej części, bo w niej całokształt sprawy, związanej z historią Polski, po prostu mnie zafascynował, ciekawił i ogólnie przeżywałam go bardzo; znaczenie miało również to, że była to najbardziej osobista fabuła z dotychczasowego dorobku Bondy. „Lampiony” już mnie tak nie emocjonowały, nie do końca potrafiłam się zaangażować; takie to wszystko było zbyt wymyślne, jak dla mnie.

Nie będę zaprzeczać, że „Okularnikiem” Katarzyna Bonda, w mojej opinii, bardzo wysoko postawiła sobie poprzeczkę i przez to oczekiwania wobec „Lampionów” poszybowały po samo niebo. Nie twierdzę, że to jest zła książka; na pewno doceniam, kolejny raz, ogrom pracy, jaki włożyła w nią pisarka, tym bardziej że z tego jest znana i nigdy nie idzie na łatwiznę, bo fuszerki i ona raczej nie występują w jednym zdaniu. Powieść najbardziej awanturnicza i nieobliczalna, jak mówi o niej sama Bonda, nie do końca trafiła w mój gust, ale podkreślam, że jest to ocena wyjątkowo subiektywna. Biorąc pod uwagę epilog niniejszej powieści, myślę sobie, że następna, „Czerwony Pająk”, już na pewno sprosta moim oczekiwaniom. A przynajmniej bardzo bym tego chciała.

Za możliwość przeczytania bardzo dziękuję Wydawnictwu Muza.