Douglas Lain "Mężczyzna ze Stumilowego Lasu"

Douglas Lain „Mężczyzna ze Stumilowego Lasu”, Czwarta Strona 2015, ISBN 978-83-7976-263-7, stron 328

Christopher Milne w małej angielskiej miejscowości prowadzi księgarnię. Założenie przyjął takie, że nie będzie sprzedawał książek swojego znanego na całym świecie ojca, ponieważ uważa, że wcale nie był Krzysiem, przyjacielem Kubusia Puchatka, nie czuje się bohaterem tych bajek. Wcześniej brał udział w walkach drugiej wojny światowej, teraz ma żonę Abby i syna Daniela, u którego lekarze diagnozują autyzm.

Któregoś dnia znajduje zaproszenie na wiec protestacyjny w Paryżu. Na plakacie znajduje się Kubuś Puchatek otoczony przez oficerów policji. Dostaje także list od pewnego Francuza, Gerrarda, który twierdzi, że jeśli Christopher chce się uwolnić od swojego ojca, najpierw musi go „odnaleźć na nowo, odkryć to, co dla niego zrobił i kogo z niego zrobił” (str. 161). Mężczyzna wyjeżdża z Dartmouth i w stolicy Francji poznaje autora listu, któremu dalej nie wierzy, oraz Natalie, studentkę, która wiedzie życie bohaterki powieści Françoise Sagan „Witaj, smutku”.

Nie ma chyba dorosłego ani dziecka, który nie znałby postaci Kubusia Puchatka. W powszechnej świadomości funkcjonuje on pewnie jako mały, żółty, ubrany w czerwone wdzianko miś z bajki Disneya. Jego twórcą jest Alan Alexander Milne, angielski pisarz, któremu w 1920 roku urodził się jedyny syn. Na pierwsze urodziny dziecko dostało od ojca pluszowego misia. Książkowa wersja przygód Kubusia ukazała się po raz pierwszy w 1926 r., rok 1928 przyniósł kontynuację – „Chatkę Puchatka”. Sam Christopher Robin Milne jest autorem książek autobiograficznych, w których przedstawił swoje problemy wynikające z ciężaru sławy bycia „tym Krzysiem”. To właśnie na tych publikacjach – „Zaczarowane miejsce” i „Ścieżka wśród drzew” – bazował Douglas Lain, to one stały się dla niego inspiracją. I przyznam, że to właśnie pomysł amerykańskiego pisarza mnie przyciągnął, wydał mi się na tyle intrygujący, by jego realizacji poświęcić trochę czasu. 

No cóż, „Mężczyzna ze Stumilowego Lasu” okazał się dla mnie przykładem otrzymania zupełnie nie tego, czego się spodziewałam. Miałam nadzieję, że dowiem się czegoś więcej o samym synu Milne’a, że będzie on postacią wiodącą. I do pewnego stopnia rzeczywiście tak było, a rozdziały jemu poświęcone, temu, jak żył, jak wyglądała jego rodzina i praca, naprawdę mnie interesowały. Schody zaczęły się wraz z drugą częścią. Cały wątek paryski jest według mnie mocno specyficzny. To znaczy, dopóki wydarzenia miały charakter rzeczywisty, wszystko było w porządku, ale w chwili, gdy autor zaczął wprowadzać elementy baśniowe, dla mnie zaczęły się problemy, ponieważ przestałam rozumieć, o co tak naprawdę chodzi. Czy o to, że „zamykasz oczy i świat znika... A może jesteś tylko bohaterem czyjejś bajki?” (okładka) – no dobrze, ale w takim razie, kto był autorem, kreatorem tej bajki? Christopher udał się do Paryża, by wraz z nowo poznanymi ludźmi zdobyć Biegun Północny, czy mam więc przyjąć, że chodziło o odnalezienie siebie, określenie swojej prawdziwej tożsamości? Ale kim tak naprawdę był dla Chrisa Gerrard, czemu akurat on sprowokował właściciela księgarni do takiego działania? Nie potrafię odpowiedzieć na te pytania. 

Douglas Lain jest filozofem i to widać w toku całej narracji. To znaczy, żeby była jasność, nie mam nic przeciwko filozofom, tyle tylko że nie odnalazłam się w rozważaniach, które uczynił częścią treści. Wychodzi jednak na to, że zdecydowanie bardziej wolę jasny przekaz – prosto, klarownie, sensownie. Mogę się doszukiwać innych znaczeń fabuły, szukać tego, co ukryte między wierszami, domyślać się tego, co twórca chciał przekazać, ale najpierw muszę jednak zrozumieć rozwój akcji. Znaczenia „Mężczyzny ze Stumilowego Lasu” chyba tak naprawdę nie pojęłam. Nie mogę ocenić tej powieści, nie mogę stwierdzić, czy jest ona dobra czy zła, mogę jedynie skonstatować, że nie była to jednak historia dla mnie, a sam fakt, że w miarę przyzwoicie się ją czytało, to jednak trochę za mało. Nie wiem, może byłoby inaczej, gdybym znała dokładniej życiorys Christophera Milne’a – kto wie, może wtedy Douglas Lain ze swoją artystyczną wizją trafiłby do mnie bardziej.  

Za możliwość przeczytania bardzo dziękuję Wydawnictwu Czwarta Strona.